Vào năm 1973, các nước Ả-rập sản xuất dầu mỏ giảm sản lượng nhập khẩu vào Mỹ đã đẩy giá xăng dầu tăng cao. Người ta phải xếp hàng dài ở cây xăng để tiếp nhiên liệu, và ngay sau đó là suy thoái kinh tế. Hai năm sau đó, để phản ứng lại với cuộc khủng hoảng, chiến phủ liên bang áp đặt các tiêu chuẩn tiết kiệm nhiên liệu lên các hãng xe. Đến năm 1985, tất cả các xe mới phải đạt 11,7 km/lít. Ngày nay, luật quy định con số này là 14 km/lít. Để tăng hiệu quả, các nhà sản xuất xe sử dụng các loại động cơ phức tạp hơn, khiến giá xe theo đó cũng tăng lên. Để giảm bớt gánh nặng cho các doanh nghiệp nhỏ vốn phụ thuộc vào các phương tiện lớn, chính phủ Mỹ đã miễn trừ “xe tải nhẹ” (light trucks), được định nghĩa là bất kỳ phương tiện nào có thể được sử dụng off-road nhẹ hơn 3.855kg. Điều đó đồng nghĩa với việc SUV, một trong những loại xe lớn nhất và kém hiệu quả nhất, được đưa vào danh mục này và tránh được các tiêu chuẩn tiết kiệm xăng dầu.

Bởi vì sản xuất xe tải nhẹ tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường thấp có lợi nhuận cao hơn so với việc sản xuất xe nhỏ và sạch, nên các hãng xe quảng cáo các dòng xe lớn, đặc biệt là SUV, một cách nhiệt tình. Họ mô tả những chiếc xe này là quốc hồn quốc túy của Mỹ, được gắn vào đó là tinh thần tự do, sức mạnh, và tinh thần phiêu lưu mạo hiểm. Đến năm 2002, xe tải nhẹ chiếm thị phần lớn hơn ở phân khúc xe hạng nhẹ so với xe ô tô. Sau cú sốc giá cả vào những năm 1970, vào những năm 1990, giá dầu đã trở nên rẻ hơn ở Mỹ so với các nước công nghiệp giàu có khác, do đó, chi phí vận hành một chiếc xe hơn không làm người mua nản lòng. Những mẫu xe này tiện cho việc sống ở ngoại ô, và khách hàng cũng cảm thấy an toàn khi chạy. Ngay cả khi mua những chiếc xe không thuộc nhóm được miễn các tiêu chuẩn tiết kiệm nhiên liệu, người Mỹ cũng thích những chiếc xe sedan cỡ lớn hơn là những mẫu xe thành phố (city car) nhỏ hơn, vốn chỉ chiếm 8% doanh số năm 2023, so với 36% ở châu Âu. Và mặc dù xe SUV có thị phần tương tự ở cả Mỹ và châu Âu, nhưng các mẫu xe của Mỹ lớn hơn và kém hiệu quả hơn.

Điều đó dĩ nhiên là không tốt cho môi trường. Giao thông vận tải là nguồn lớn nhất gây khí thải nhà kính ở Mỹ, và gần 60% khí thải này đến từ xe hơi và các phương tiện hạng nhẹ khác. Nó cũng không tốt cho sự an toàn của những người tham gia giao thông khác. Những chiếc xe nặng hơn có nhiều khả năng gây tử vong hơn cho người khác nếu bị tông vào. Một nghiên cứu cho thấy người đi bộ có nguy cơ tử vong cao hơn gần 70% nếu bị xe tải nhẹ va chạm so với ô tô thông thường.

Quy tắc ưu ái những chiếc xe “uống xăng như uống bia” sắp được thay đổi. Cơ quan Bảo vệ Môi trường của Mỹ (EPA) đã công bố vào tháng 4 năm 2023 rằng họ có kế hoạch thắt chặt các tiêu chuẩn trên diện rộng và thu hẹp định nghĩa về xe tải nhẹ. Cơ quan này dự kiến sẽ công bố các quy định cuối cùng trong năm nay. Giới hạn phát thải CO2 đối với ô tô hiện là 161 gam/km, so với 276 gam đối với xe tải nhẹ, chênh lệch 71%; EPA dự kiến sẽ giảm khoảng cách đó xuống còn 22% vào năm 2032, buộc các nhà sản xuất phải sử dụng động cơ hiệu quả hơn trên các mẫu xe lớn của họ, điều này sẽ làm tăng giá xe lớn so với xe nhỏ hơn. Cơ quan này tin rằng các quy định mới của họ nghiêm ngặt đến mức chúng sẽ đẩy nhanh tiến độ hướng tới xe điện, để đến năm 2032, 2/3 doanh số bán hàng mới sẽ là xe điện.

Tuy nhiên, điều này có thể tạo ra sự khác biệt nhỏ liên quan đến kích thước của ô tô. Nhiều loại xe phổ biến, chẳng hạn như Ford F-150, vẫn được coi là xe tải nhẹ và tiếp tục được hưởng lợi từ các tiêu chuẩn tiết kiệm xăng dầu thấp hơn, do đó chi phí và giá cả sẽ thấp hơn. Và xe điện đang gặp phải vấn đề về trọng lượng tương tự như những chiếc ô tô thông thường. EPA không quản lý lượng khí thải gián tiếp của xe điện, mặc dù các mẫu xe nặng hơn cần nhiều điện hơn để sạc và cần pin lớn hơn, chứa nhiều kim loại khan hiếm hơn được sử dụng để sản xuất những loại pin đó. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, vào năm 2022, 60% doanh số bán xe điện ở Mỹ là xe SUV. Như vậy, chúng ta có thể thấy rằng chỉ quy định thôi có thể là không đủ để thay đổi khẩu vị của người dân Mỹ đối với ô tô cỡ lớn.

Theo Economist.