phát minh của một nô lệ trở thành một trong những loại gia vị phổ biến nhất hành tinh
Vanilla ban đầu vốn có nguồn gốc từ những khu rừng nhiệt đới của Mexico, nơi hoa lan vanilla được thụ phấn tự nhiên bởi các loài ong bản địa. Với người Aztec, vanilla không chỉ là một loại cây mà còn là một thành phần linh thiêng, được dùng để pha chế một loại đồ uống cacao lạnh đặc trưng. Khi người Tây Ban Nha đem vanilla về châu Âu cùng với vàng bạc cướp bóc từ Tân Thế Giới, nó nhanh chóng được giới quý tộc ưa chuộng, đặc biệt là khi được kết hợp với đường, sữa và dùng để tạo ra những món tráng miệng như kem lạnh. Pháp cũng không nằm ngoài cơn sốt vanilla, và để phá thế độc quyền của Tây Ban Nha, họ bắt đầu trồng vanilla ở các thuộc địa nhiệt đới của mình. Tuy nhiên, mọi nỗ lực đều thất bại do thiếu vắng loài thụ phấn tự nhiên, khiến hoa vanilla nở rộ nhưng không kết trái.
Biệt thự tại Villèle, được dùng để làm bảo tàng và đài tưởng niệm ghi lại quá khứ thuộc địa của hòn đảo
Đỉnh Piton d’Anchaing tại Réunion
Trong bối cảnh đó, đảo Réunion hiện ra như một điểm thử nghiệm đầy tham vọng. Hòn đảo từng hoang vắng này được Pháp chiếm làm thuộc địa từ thế kỷ 17, nhanh chóng trở thành vùng đất trồng cà phê, mía đường và sau này là vanilla. Tuy nhiên, nền kinh tế phát triển rực rỡ ấy lại được xây dựng dựa trên sự đau khổ của hàng chục nghìn người bị bắt làm nô lệ từ châu Phi, Madagascar và Nam Á, sau này được thay thế một phần bởi lao động hợp đồng từ Ấn Độ và Trung Quốc. Tính đến đầu thế kỷ 19, phần lớn dân số trên đảo là người bị áp bức. Họ sống và làm việc trên các đồn điền rộng lớn, là nền móng cho nền kinh tế nông nghiệp của Réunion. Ngày nay, ngôn ngữ và ẩm thực Creole đặc sắc của đảo là kết quả của bốn thế kỷ giao thoa văn hóa và lao động cưỡng bức.
Edmond Albius – Cậu bé nô lệ và phát minh vĩ đại
Trong hoàn cảnh khắc nghiệt đó, cậu bé Edmond Albius ra đời vào năm 1829 trong một gia đình nô lệ. Dù không được học chữ, Edmond lại được chủ của mình, một nhà thực vật học nghiệp dư tên Ferréol Bellier-Beaumont, chỉ dạy về các loài cây cối và tên khoa học của chúng. Trên khu vườn của đồn điền Bellevue, nơi Edmond lớn lên, có một cây vanilla lan hoa do Pháp đưa về trồng từ năm 1822. Dù phát triển tươi tốt, cây này không kết quả suốt nhiều năm vì thiếu ong thụ phấn.
Hình vẽ về Edmond Albius